Kiêng cữ và Đức tin
Chúa Giêsu nói: “Ai nghe lời tôi
và tin vào Đấng đã sai tôi, thì có sự sống đời đời và khỏi bị xét xử, nhưng đã
từ cõi chết bước vào cõi sống” (Ga 5:24).
Tiền nhân nói: “Có thờ có thiêng, có kiêng có lành”.
Tinh thần và thể lý có liên quan mật thiết với nhau, do đó mà việc kiêng cữ tốt
cho cả tinh thần và thể lý. Ví dụ: Kiêng sử dụng chất béo để tránh béo phì,
tránh được béo phì thì sống khỏe, sống khỏe thì tinh thần minh mẫn. Kiêng ăn
chất béo không chỉ để giảm béo, mà còn giảm bệnh, giảm bệnh thì tính khí cũng
thoải mái. Cũng vậy, tránh nghĩ đến điều xấu để tinh thần không bị cám dỗ,
không bị cám dỗ thì bớt phạm tội.
Thái quá bất cập. Người ta kiêng cữ quá mức cũng không tốt, đến
nỗi trở thành mê tín, dị đoan – nhất là trong vấn đề kiêng cữ thuộc lĩnh vực
tinh thần. Cưới xin thì kỵ tuổi, tình cảm mà cũng bị người ta lạm dụng. Hai
người yêu nhau mà tuổi thuộc “vùng” tứ hành xung thì chỉ có nước đợi… kiếp sau!
Ngày nào cũng đủ 24 giờ, thế mà người ta cũng “tạo ra” giờ tốt và giờ xấu; hướng
đi đã có đường sẵn mà người ta lại “biến hóa” thành hướng tốt và hướng xấu. Ví
dụ cổng nhà hướng Đông, đi ra theo hướng đó không tốt, vậy phải chui “lỗ chó”
mà đi ngang hoặc phía sau nhà cho hên sao? Mà có hên thật không? Có ai cưỡng
lại được “mệnh trời” chưa? Đúng là “rách việc”, nhảm nhí hết sức!
Ai có thể biết giờ nào tốt? Vậy giờ chết và giờ sinh thì sao? Ai
biết chắc? Nếu thực sự biết giờ nào tốt, sao không ráng chờ đến đúng giờ phút
tốt rồi chết hoặc sinh, sao lại “quéo” người lại mà lo sợ? Người ta có chủ động
chọn giờ tốt để “dọn chỗ” mà chết hoặc sinh? Còn nữa, ba ngày Tết phải cữ quét
nhà vì “sợ” tiền của “đi ra”. Nghe nói mà đủ thấy “nóng mặt”. Rác rưởi bừa bộn,
mất vệ sinh, ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng sức khỏe không lo lại lo “bò trắng răng”!
Nuôi chó thì cho là tốt, là hên, vì chó sủa “gâu gâu”, người ta
cố ý hiểu là “giàu”. Nuôi mèo thì cho là xấu, là xui, vì mèo kêu “meo meo”,
người ta cố ý “dịch” ra là “nghèo”. Không phải là mê tín, dị đoan, mà là hủ tục
và nhảm nhí! Kiêng cữ kiểu nhảm nhí như vậy thì chỉ có nước là không ăn gì,
không uống gì, không đi đâu, không gặp ai, vậy là tốt nhất, hên nhất, chắc cú
nhất! Có ai muốn như thế, có ai dám làm vậy?
KIÊNG CỮ
Tết đến, Xuân về, khoảng thời gian thanh thản nhất, chúng ta
cùng “điểm” lại vài tục lệ kiêng cữ của dân ta, gọi là “nói chuyện vui đầu
Xuân” để… lấy hên. Thôi kệ, xấu tốt gì cũng vô thưởng vô phạt, mà cũng có
chuyện để nói cho vui.
1. Kiêng quét nhà – Theo quan niệm của Người Việt, nếu
quét nhà trong 3 ngày đầu năm mới thì Thần Tài sẽ đi mất, tiền bạc sẽ không ở
lại với gia đình, thậm chí còn mang lại điềm xấu. Có lẽ do một điển tích của
Trung quốc: Trong “Sưu thần ký” có chuyện người lái buôn tên Âu Minh, khi đi
qua hồ Thanh Thảo thì được Thủy Thần ban cho một người hầu tên Như Nguyệt. Sau
vài năm, Âu Minh làm ăn phát đạt và trở thành người giàu có. Mồng Một Tết năm
nọ, Âu Minh tức giận đánh Như Nguyệt. Nàng sợ quá chui vào đống rác và biến
mất. Từ đó, nhà Âu Minh cứ nghèo dần đi. Theo đó, mọi người kiêng không dám
quét nhà và không đổ rác trong mấy ngày Tết.
2. Kiêng mặc quần áo trắng hoặc đen – Theo
quan niệm của người xưa, màu trắng và đen là màu của tang tóc và chết chóc, thế
nên không được dùng hai màu này vào ngày đầu năm. Thay vào đó, mọi người thường
mặc các bộ trang phục có màu sắc tươi tắn như màu hồng, đỏ, vàng, xanh…
3. Kiêng khóc lóc, buồn rầu, nói điều không vui – Lỡ gặp
chuyện buồn thì cũng ráng nhịn, chớ có khóc lóc, phải cố gắng kiềm chế để có
thể hưởng thụ mấy ngày đầu năm mới cho trọn niềm vui bên người thân, bạn bè.
Đồng thời, người ta còn phải kiêng nói những điều không vui, vì khi nói ra cũng
có nghĩa là làm cho người khác “lây nhiễm” nỗi lo lắng, u buồn theo mình, gây
không tốt trong những ngày đầu năm. Người ta còn phải kiêng nói to, kiêng cãi
nhau, kiêng nói xấu, kiêng chửi rủa hoặc la mắng người khác.
4. Kiêng làm đổ, làm vỡ – Người ta cho rằng sự đổ vỡ vật dụng sẽ
tạo nên sự chia cắt, đứt lìa, là điềm gở cho cả năm. Vì thế, cần phải hết sức
thận trọng khi sử dụng các đồ vật dễ vỡ như đồ thủy tinh, sành, sứ, gốm, pha
lê,… Tất nhiên cũng phải tránh làm đổ chất lỏng tùm lum, vì như thế là xui xẻo.
5. Kiêng vay mượn tiền bạc, đồ đạc – Người
xưa cũng quan niệm rằng, những ngày đầu năm mới, chúng ta không nên vay tiền
hoặc mượn đồ dùng, vì làm vậy có thể khiến chúng ta rơi vào cảnh túng thiếu cả
năm, cứ phải đi vay đi mượn.
6. Kiêng đi chúc Tết khi gia đình có tang – Nếu gia
đình có đại tang thì người ta kiêng đi chúc Tết đầu năm. Người xưa quan niệm
rằng nếu những người có tang đến chúc Tết gia đình ai đó thì sẽ mang nỗi buồn
đến “chia sẻ” cho gia đình đó. Ngược lại, xóm giềng lại cần đến chúc Tết và an
ủi gia đình bất hạnh ấy.
7. Kiêng đi chúc Tết vào sáng mồng Một – Người
ta có tục lệ xông đất hoặc xông nhà đầu năm. Theo tục lệ này, người đầu tiên
bước vào nhà ai trong ngày mồng Một Tết chính là “người quyết định” sự may mắn
hoặc xui xẻo đối với gia đình ấy suốt năm, người ta gọi là “hãm tài”. Vì thế,
nếu không được gia chủ mời, nên tránh đi chúc Tết vào sáng mùng Một. Người được
mời xông đất phải là người có uy tín, có thế giá, vị vọng hoặc giàu có.
8. Kiêng cho nước, cho lửa – Lửa và nước tượng trưng cho sự may
mắn, sự thuận lợi. Nếu chúng ta cho lửa và nước vào mấy ngày đầu năm, nghĩa là
gia đình sẽ không giữ được tiền bạc và may mắn trong cả năm, vì cho người ta hết.
9. Kiêng giặt giũ vào mồng Một và mồng Hai – Vì sinh
nhật của Thủy Thần là ngày 1 và 2 tháng Giêng (âm lịch), do đó nên tránh giặt
quần áo trong hai ngày này để đề phòng chuyện xui xẻo xảy đến với mình.
10. Kiêng mở tủ – Người ta còn có tục lệ kiêng mở tủ vào
ngày mùng Một, vì họ tin rằng mở tủ lấy tài sản ra tức là “tống tiễn” tài lộc
ra khỏi nhà. Do vậy, người lớn thường nhắc trẻ con cần gì thì lấy sẵn ra trước,
bất cứ đồ gì (quần áo, của cải, đồ trang sức, dụng cụ,…), và phải lấy trước giờ
giao thừa.
11. Kiêng xõa tóc – Tại các vùng quê Việt Nam và một số
gia đình gốc Hoa, người ta kỵ việc xõa tóc của các thiếu nữ. Họ cho rằng tóc
xõa rũ rượi gợi lên những hình ảnh ma quái thuộc cõi âm. Vì vậy, vào những ngày
này, phụ nữ nên chọn các kiểu tóc buộc, tết, kẹp sao cho gọn gàng khi ra đường.
12. Kiêng ăn một số món – Dân miền Trung có tục lệ kiêng ăn
trứng vịt lộn hoặc thịt vịt trong ngày Tết, và cả tháng Giêng. Người ta cho
rằng ăn thịt vịt sẽ “gặp xui xẻo”. Tại một số vùng, người ta còn kiêng ăn tôm
vì sợ “đi giật lùi như tôm”. Nếu ăn tôm trong ngày Tết, công việc trong năm mới
sẽ không xuôi xắn, cứ giật lùi chứ không thể tiến tới. Vả lại, tôm còn là con
vật mà người ta cho rằng “họ nhà tôm cứt lộn lên đầu”.
MÊ TÍN và CUỒNG TÍN
Thật là “mệt mỏi” với chuyện kiêng cữ. Không chỉ liên quan thể
lý, việc kiêng cữ còn có phần liên quan tâm lý, tinh thần, thuộc phạm trù tâm
linh. Ví dụ: Treo “vật may mắn” để lấy hên, treo “gương” trước cửa để trừ tà
thần, treo một số lá cây để trừ tà khí, tránh bệnh tật,… Như vậy, việc kiêng cữ
dẫn tới mê tín dị đoan.
Mê tín dị đoan là tin vào những điều mơ hồ, nhảm nhí, không phù
hợp với lẽ tự nhiên – tin vào bói toán, chữa bệnh bằng phù phép, ngoại cảm…,
dẫn tới hậu quả xấu. Mê tín là tin suông một điều gì đó chứ không hề biết rõ
nguyên nhân, chỉ tin theo kiểu a dua, hùa theo, thấy người ta tin thì mình cũng
tin – tin tưởng theo cách u mê. Còn cuồng tín là tin điều gì đó một cách rồ
dại, đến nỗi đầu óc không còn tỉnh táo và trở thành điên cuồng. Cuồng tín là
phi tôn giáo.
Mê tín hoặc cuồng tín đều dẫn tới hệ lụy không tốt, nhưng mê tín
có vẻ tệ hại hơn cuồng tín. Nguyên nhân dẫn tới mê tín và cuồng tín là do mong
cầu điều gì đó thái quá mà hóa lú lẫn, hoặc do lo sợ xui xẻo quá mà “nhắm mắt,
đưa chân”. Ít hay nhiều gì thì cũng có phần nào ảnh hưởng quan niệm về “luật
nhân quả”, khiến người ta sợ hãi.
Một dạng “lú lẫn” cấp thấp hơn là thần tượng. Thần tượng ai đó
cũng là một dạng thuộc phạm trù mê tín dị đoan hoặc cuồng tín, nhưng thần tượng
không thuộc lĩnh vực tâm linh mà về phương diện hữu hình. Thần tượng là ngu
xuẩn, tự đánh mất chính mình, không còn khả năng phân biệt cái gì “phải” hoặc
“trái”, ngay cả cái sai của người ta mà mình cũng thấy là tốt. Thật là nguy
hiểm!
Mê tín dị đoan, cuồng tín và thần tượng đều là mù quáng! Do kém
hiểu biết, không biết mà lại cố chấp, thế nên dễ sinh ra bi kịch trong cuộc
sống.
ĐỨC TIN
Các Kitô hữu là những người đã có niềm tin vào Đức Kitô, thế mà
vẫn chưa “thoát” ra khỏi vòng kiềm tỏa của mê tín và cuồng tín. Đâu đó vẫn có
những người mê tín khi thích “ngâm cứu” sách tử vi, tướng số. Ngay cả trong
việc thực hành đức tin qua các kinh nguyện và lòng sùng kính, nhiều người vẫn
còn ấu trĩ nên không hiểu (hoặc không muốn hiểu) rằng chính khi chúng ta tôn
kính các ảnh tượng Chúa, mẹ và các Thánh, nếu không khéo thì cũng là thờ ngẫu
tượng. Mà thờ ngẫu tượng chính là mê tín và cuồng tín. Đức tin cũng cần có lý
trí, chứ không chỉ là cảm tính hoặc cảm xúc.
Kinh Thánh là Lời Chúa. Trong đó cũng có nhắc tới những điều
kiêng cữ hoặc cấm kỵ.
Sách Công Vụ nói: “Thánh Thần và chúng tôi đã quyết định
không đặt lên vai anh em một gánh nặng nào khác ngoài những điều cần thiết này:
là kiêng ăn đồ đã cúng cho ngẫu tượng, kiêng ăn tiết, ăn thịt loài vật không
cắt tiết, và tránh gian dâm. Anh em cẩn thận tránh những điều đó là tốt rồi” (Cv
15:28-29).
Chỗ khác, sách Công Vụ cho biết: “Còn về những người
ngoại đã tin theo, thì chúng tôi đã viết thư thông báo những quyết định của
chúng tôi, là họ phải kiêng: ăn đồ cúng cho ngẫu tượng, ăn tiết, ăn thịt loài
vật không cắt tiết, và tránh gian dâm” (Cv 21:25).
Sách Lê-vi nói: “Các ngươi hãy bảo con cái Ít-ra-en
kiêng cữ khi bị ô uế, như vậy chúng sẽ không phải chết vì sự ô uế của chúng,
khi chúng làm cho Nhà Tạm của Ta ở giữa chúng ra ô uế. Đó là luật về người bị
bệnh lậu và người xuất tinh và bởi vậy ra ô uế, về người khó ở vì kinh nguyệt,
về người đàn ông bị lậu hay người đàn bà bị rong huyết, cũng như về người đàn
ông nằm với người đàn bà bị ô uế” (Lv 15:31-33).
Sách Thủ Lĩnh nói về vợ ông Ma-nô-ác, thuộc chi tộc Đan, là
người son sẻ và không sinh con. Sứ giả của Đức Chúa hiện ra với người vợ và nói
với bà: “Này, bà là người son sẻ và không sinh con, nhưng bà sẽ có thai
và sinh một con trai. Vậy bây giờ phải kiêng cữ: đừng uống rượu và thức có men,
cũng đừng ăn mọi thứ không thanh sạch. Vì này bà sẽ có thai và sinh một con
trai. Dao cạo sẽ không được lướt trên đầu nó, vì con trẻ sẽ là một na-dia của
Thiên Chúa từ lòng mẹ. Chính nó sẽ bắt đầu cứu Ít-ra-en khỏi tay người
Phi-li-tinh” (Tl 13:3-5).
Sau đó, Sứ giả của Đức Chúa nói với ông Ma-nô-ác: “Tất cả
những điều tôi đã nói với bà ấy thì bà ấy phải giữ. Tất cả những gì bởi cây nho
mà ra, thì bà không được ăn, cũng không được uống rượu và thức có men; tất cả
những gì không thanh sạch, thì bà không được ăn. Mọi điều tôi đã truyền, thì bà
phải tuân giữ” (Tl 13:13-14).
Trong diễn từ của ông Gia-cô-bê có câu: “Tôi xét là
không được gây phiền hà cho những người gốc dân ngoại trở lại với Thiên Chúa,
nhưng chỉ viết thư bảo họ kiêng những thức ăn ô uế vì đã cúng cho ngẫu tượng,
tránh gian dâm, kiêng ăn thịt loài vật không cắt tiết và kiêng ăn tiết” (Cv
15:19-20).
Thánh Phaolô nói với dân Côrintô: “Phàm là tay đua, thì
phải kiêng kỵ đủ điều, song họ làm như vậy là để đoạt phần thưởng chóng hư;
trái lại chúng ta nhằm phần thưởng không bao giờ hư nát” (1 Cr 9:25).
Thánh Phaolô nói với Giám mục Timôthê: “Họ cấm không
được kết hôn và bắt phải kiêng một số thức ăn; thật ra, những thức ăn này là
những thứ Thiên Chúa đã tạo dựng để các tín hữu, những kẻ đã nhận biết chân lý,
được dùng trong tâm tình tri ân cảm tạ (1 Tm 4:3).
Cuối cùng, điều kiêng cữ quan trọng và độc đáo nhất của các Kitô
hữu là Thập Giới của Thiên Chúa, tức là Mười Điều Răn. Đây là những điều không
chỉ NÊN mà còn PHẢI kiêng cữ suốt đời, nhờ đó mà hồn an và xác mạnh, cuối cùng
được tận hưởng Mùa Xuân Bất Diệt tại Thiên Quốc cùng với Thiên Chúa Ba Ngôi,
Đức Mẹ Maria, Đức Thánh Giuse, Chư Thần và Chư Thánh, mãi tới muôn đời muôn
kiếp.
Năm Giáp Ngọ, chúc mọi người khả dĩ phi nhanh như Ngựa trên
đường nhân đức để mau “hoàn thiện như Cha trên trời” (Mt 5:48) và sớm đạt Đích
Cứu Độ. Happy New You – Chúc Mừng Nên Mới!
TRẦM THIÊN THU
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét